Dieta a grupa krwi

11 października 2023

Grupa krwi a dieta – czy istnieje jakiś związek? W niedalekiej przeszłości część badaczy doszukiwała się pewnych powiązań, jednak współcześnie raczej odrzucana jest teza, że dla danej grupy krwi najodpowiedniejszy jest taki a nie inny typ diety. Jednak część osób chce stosować się do zaleceń diety zgodnej z grupą krwi, stworzonej pod koniec XX wieku. Jakie wady i zalety ma ten sposób żywienia? Przyjrzyjmy się bliżej zaleceniom żywieniowym obowiązującym dla poszczególnych grup krwi.

Czym jest dieta zgodna z grupą krwi?

Dlaczego grupa krwi miałaby mieć wpływ na to, że jedne produkty są zalecane, a inne przeciwwskazane?

Dieta zgodna z grupą krwi została stworzona przez Petera D’Adamo. W latach 90. XX wieku na rynku ukazała się jego książka – „Jedz zgodnie z grupą krwi” i zyskała dużą popularność. Do dziś część osób odżywia się w zgodzie ze swoją grupą krwi, choć taki sposób odżywiania ma też przeciwników.

Jednak zanim zostaną przedstawione wady i zalety diety zgodnej z grupą krwi, warto wyjaśnić, na jakich założeniach się opiera. Skąd wziął się pomysł na to, że istnieje jakikolwiek związek między grupą krwi a dietą? Według Petera D’Adamo wszystko wyjaśnia tzw. teoria lektynowa.

Zgodnie z nią, żywność, podobnie jak erytrocyty czy patogeny, zawiera antygeny, które są zdolne do wywołania reakcji układu odpornościowego. To właśnie te antygeny noszą nazwę „lektyn”. Spożycie produktów niezgodnych z daną grupą krwi powoduje zlepianie, czyli aglutynację krwinek czerwonych.

Według autora diety spożywanie produktów niezgodnych z daną grupą krwi prowadzi do: zaburzeń pracy układu immunologicznego (w tym atakowania przez niego komórek własnego organizmu, czyli autoagresji), gorszego wchłaniania substancji odżywczych, upośledzenia procesu trawienia, wzrostu przepuszczalności jelit, a także stymulacji procesu powstawania nowotworów.

W związku z tym produkty dzieli się na 3 grupy:

wskazane, czyli zawierające lektyny nie wywołujące negatywnej odpowiedzi układu odpornościowego;
neutralne, czyli takie, które tylko w niektórych przypadkach wywołują niewielką odpowiedź ze strony układu odpornościowego;
przeciwwskazane, czyli zawierające lektyny niezgodne z grupą krwi, które powodują gwałtowną reakcję układu odpornościowego;

Dla każdej grupy krwi Peter D’Adamo stworzył listę produktów wskazanych, neutralnych oraz przeciwwskazanych. Ponadto autor diety podaje opis każdej z grup krwi (np. osoby z grupą krwi B określa jako te, które są w ciągłym ruchu, chętnie odkrywają świat, a ich układ pokarmowy dobrze radzi sobie praktycznie z każdym rodzajem pokarmu).

Wady i zalety diety zgodnej z grupą krwi

Choć dieta zgodna z grupą krwi zyskała swego czasu dużą popularność, wielu lekarzy i dietetyków poddaje w wątpliwość jej zasady, choć są też tacy, którzy doceniają niektóre jej cechy. W związku z tym, przed wdrożeniem w życie diety zgodnej z grupą krwi, najlepiej poznać dobrze jej wady i zalety, aby podjąć świadomą decyzję. Warto również skonsultować się w tej sprawie ze specjalistą, który podpowie, czy ten sposób odżywiania będzie odpowiedni.

Wady

Jednym z głównych argumentów podawanych przez przeciwników diety zgodnej z grupą krwi jest brak dowodów naukowych potwierdzających jej skuteczność. To jednak nie jedyny argument.

Kolejną wadą jest fakt, że dieta zgodna z grupą krwi zakłada wyeliminowanie z jadłospisu (lub ograniczenie spożycia) różnych produktów. Nie są to wcale słodycze czy słone przekąski, które są po prostu niezdrowe. Przykładowo, osobom z grupą krwi AB zaleca się zmniejszenie spożycia orzechów i nasion, które są źródłem m.in. kwasów omega-3, błonnika pokarmowego, witamin z grupy B, cynku, żelaza. Z kolei osoby z grupą krwi B zgodnie z założeniami diety powinny unikać m.in. gryki i żyta. Są to zboża bogate m.in. w żelazo i witaminy z grupy B. Co prawda na liście produktów zalecanych pojawiają się inne produkty bogate w te składniki, jednak przy braku wiedzy czy czasu niezbędnego do prawidłowego bilansowania posiłków, zawężenie listy produktów dozwolonych może zwiększać ryzyko niedoborów pokarmowych.

Wadą mogą być również trudności w stosowaniu się do zaleceń diety, gdy istnieje konieczność przygotowywania kilku posiłków dla osób z różnymi grupami krwi. W tym przypadku, choć dieta zgodna z grupą krwi wydaje się elastyczna, może okazać się bardziej czasochłonna.

Zalety

Zwolennicy odżywiania się zgodnie z grupami krwi podkreślają, że cenią taką dietę za to, że nie jest zbyt rygorystyczna. Faktycznie, choć konieczne jest ograniczenie spożycia lub wyeliminowania pewnych grup produktów, autor diety nie każe skrupulatnie liczyć kalorii, odważać każdej porcji posiłku, jeść tylko o określonych godzinach itp. Dlatego jest to rozwiązanie szczególnie doceniane przez osoby prowadzące intensywny tryb życia. W ich przypadku bardziej czasochłonne diety mogą skończyć się niepowodzeniem. Warto jednak zaznaczyć, że założeniem diety zgodnej z grupą krwi nie jest odchudzanie, a zapobieganie lub leczenie konkretnych jednostek chorobowych. Autor skupia się jedynie na działaniu lektyn u osoby z daną grupą krwi, nie wspominając o innych aspektach zdrowego odżywiania.

Poza tym w zaletach podkreślana jest elastyczność diety, która wynika z tego, że podane są aż 3 grupy produktów. W związku z tym, nawet gdy zalecana jest eliminacja danego zboża, można zastąpić je innym (np. w przypadku grupy krwi AB przeciwwskazana jest gryka, za to wskazane są orkisz, żyto, proso).

Niestety nie jest to zaleta, którą można odnieść do wszystkich grup krwi. Przykładowo osobom, które mają grupę krwi A zaleca się wyeliminowanie mięsa z diety (z wyjątkiem kurczaka i indyka zaliczanych do produktów neutralnych). Może to stanowić problem dla osób, które przed rozpoczęciem diety chętnie spożywały mięso.

Żywienie zgodne z grupą krwi

Jak wyglądają zalecenia żywieniowe dla poszczególnych grup krwi? Oto listy wybranych produktów według diety D’Adamo, które są wg. niego wskazane, neutralne i przeciwwskazane, a także ogólne wskazówki oraz kilka pomysłów na posiłki zgodne z grupą krwi.

Grupa krwi 0

Osoby z grupą krwi 0 opisywane są jako bardzo wytrzymałe, mające zdolności przywódcze i wytrwale dążące do celu. To właśnie ta ostatnia cecha sprawia, że częściej są narażone na stres, a tym samym chorobę wrzodową żołądka.

Poza tym twórca diety zwraca uwagę na fakt, że osoby te często zmagają się z niedoczynnością tarczycy, nietolerancją laktozy i celiakią. Dla osób z grupą krwi 0 charakterystyczne jest również to, że mają szybką przemianę materii, bardzo dobrze trawią mięso i ryby, za to nieprzyjemne dolegliwości wywołują u nich produkty mleczne oraz pszenica.

Wśród produktów wskazanych wymienia się: większość gatunków mięsa i ryb, pestki dyni, siemię lniane, orzechy włoskie, fasole adzuki i pinto, masło klarowane, brokuły, paprykę, czosnek, kalarepę, morwę i śliwki. Z kolei w grupie przeciwwskazanych znajduje się większość produktów mlecznych i zbóż. Choć niektóre z nich, np. jogurt naturalny, ser kozi, gryka, jęczmień, żyto, proso określane są jako neutralne. W przypadku owoców większość z nich jest neutralna lub przeciwwskazana. Wskazane są figi, morwa i śliwki.

Twórca diety zaleca osobom z grupą krwi 0 stosowanie diety, która jest bogata w białko i uboga w węglowodany. Ponadto twierdzi, że w ich przypadku zalecany jest częsty i dość intensywny wysiłek fizyczny.

Przykładowe posiłki zgodne z zaleceniami dla grupy krwi 0:

pstrąg pieczony;
sałatka z tuńczykiem i ryżem;
jaglanka na mleku sojowym z figami i orzechami włoskimi;
wołowina duszona z warzywami (np. papryką czerwoną, cukinią) podana z ryżem lub kaszą gryczaną;
koktajl na bazie mleka sojowego z jarmużem i śliwkami;

Grupa krwi A

Peter D’Adamo opisuje osoby z grupą krwi A jako opanowane i mające tendencję do skrywania emocji. To właśnie takie zamknięcie w sobie powoduje kumulowanie się stresu w organizmie, co odbija się negatywnie na funkcjonowaniu układu pokarmowego.

Według autora diety osoby, które mają grupę krwi A, częściej zmagają się z problemami takimi jak: nadmierna krzepliwość krwi, częste infekcje układu oddechowego, astma, nowotwory, chroniczne zmęczenie, zatrzymywanie wody w organizmie. Ponadto ich organizm gorzej radzi sobie z trawieniem produktów mlecznych oraz mięsa. Dlatego osoby z tą grupą krwi powinny ograniczyć białko zwierzęce, a nawet przejść na dietę wegetariańską.

Aby uniknąć niedoboru białka, osobom z grupą krwi A zaleca się spożywanie wybranych gatunków ryb (m.in. dorsza, łososia, sardynek, szczupaka), amarantusa, gryki oraz ograniczonych ilości mięsa drobiowego. Dobrze, jeśli w ich diecie znajdą się również nasiona roślin strączkowych, które oprócz białka dostarczają żelaza, błonnika pokarmowego, witamin z grupy B. Wskazane są soczewica zielona i czerwona, fasola pinto i adzuki, a także mleko sojowe i tofu. Z kolei do neutralnych produktów należą: groszek zielony, fasola biała i fasolka szparagowa. Z kolei do produktów przeciwwskazanych należy np. pszenica, jęczmień, banany, ziemniaki, kapusta czy papryka czerwona.

Przykładowe posiłki dla osób z grupą krwi A:

dorsz pieczony z brokułami;
zupa krem z dyni z dodatkiem pestek dyni;
owsianka na mleku sojowym z masłem orzechowym i jabłkiem;
kanapki z chleba sojowego z łososiem, sałatą rzymską i kiełkami rzodkiewki;

Biorąc pod uwagę, że osoby z tą grupą krwi są bardziej podatne na negatywne działanie stresu, warto włączyć do diety produkty usprawniające pracę ośrodkowego układu nerwowego. Należą do nich te, które obfitują w kwasy omega-3 (wśród zalecanych dla tej grupy krwi znajdują się m.in. wybrane oleje roślinne, łosoś, siemię lniane), magnez oraz witaminy z grupy B.

Grupa krwi B

Dieta dla osób z grupą krwi B jest bardzo urozmaicona, ponieważ proces trawienia przebiega u nich bardzo sprawnie (nawet w przypadku nabiału). Poza tym osoby te charakteryzuje mocny układ odpornościowy, co sprawia, że rzadziej zapadają na infekcje.

Nie oznacza to jednak, że przy grupie krwi B nie występują żadne problemy zdrowotne. Najczęstszymi z nich są choroby autoimmunologiczne, a także stany depresyjne.

Zalecenia żywieniowe dla tej grupy krwi są najbardziej zbliżone do urozmaiconej zbilansowanej diety. Dlatego ryzyko niedoborów pokarmowych jest w tym przypadku mniejsze.

Jednak są grupy produktów, co do których zasady diety są bardziej restrykcyjne. Dotyczy to olejów roślinnych, z których dozwolona jest oliwa z oliwek, a produktami neutralnymi są oleje pozyskiwane z orzechów włoskich i siemienia lnianego. Podobnie, zakazana jest większość nasion roślin strączkowych, orzechy oraz pestki. Z tych dwóch grup dozwolona jest jedynie soja, a neutralne są migdały, kasztany, orzechy pekan i włoskie, a także bób, fasola czerwona i biała oraz groszek zielony.

Przykładowe posiłki dla osób z grupą krwi B:

dorsz pieczony podany z ziemniakami i warzywami gotowanymi na parze;
owsianka na jogurcie naturalnym z dodatkiem migdałów i śliwek;
zielone smoothie na bazie bananów i natki pietruszki;
sałatka z burakami i serem feta;
kanapki z chleba orkiszowego z domową pastą rybną z makreli;

Grupa krwi AB

Peter D’Adamo twierdzi, że osoby mające grupę krwi AB bez większych problemów przystosowują się do zmian środowiska, są zrównoważone i dobrze zorganizowane. Jednocześnie mają dość słabą odporność, problemy z trawieniem (ze względu na niski poziom kwasu żołądkowego) oraz tendencję do zakrzepów.

Dieta dla osób z grupą krwi AB łączy w sobie elementy tej, która zalecana jest przy grupie krwi A i B. Zaleca się, aby unikać dużych ilości kukurydzy, gryki, pszenicy oraz czerwonego mięsa. Ponadto wskazane jest ograniczenie spożycia nasion roślin strączkowych oraz orzechów i pestek. Produkty wskazane z tych grup ograniczają się do orzeszków ziemnych, kasztanów, orzechów włoskich, soczewicy zielonej, fasoli czerwonej i pinto. Z kolei do neutralnych zaliczane są m.in. migdały, pistacje, orzechy brazylijskie, groch, bób, soja i zielony groszek.

Przykładowe posiłki dla grupy krwi AB:

ryż basmati z mięsem z piersi indyka, bakłażanem i pomidorkami koktajlowymi;
jaglanka z masłem orzechowym i figami;
pasta z fasoli czerwonej podana z chlebem żytnim i dodatkiem kiełków lucerny;
warzywne leczo z soczewicą zieloną;
zielone smoothie z jabłek i selera naciowego;

Ponadto dla grupy krwi AB zalecane są ćwiczenia fizyczne, które angażują nie tylko ciało, ale i umysł. Może być to np. joga. Zalecenia te wynikają z faktu, że osoby z grupą krwi AB powinny szukać sposobów na rozładowanie stresu.

Zdania na temat tego, czy dieta zgodna z grupą krwi pomaga w zachowaniu zdrowia i szczupłej sylwetki są podzielone… Jednak fakt, że do tej pory dieta nie jest poparta badaniami naukowymi (ani eksperymentalnymi, ani obserwacyjnymi), powinien dawać do myślenia. Dlatego przed wdrożeniem jej zasad w życie warto skonsultować się ze specjalistą, który odpowie, czy jest to właściwy sposób żywienia w Twoim przypadku, a także pomoże ułożyć jadłospis tak, aby uniknąć niedoborów pokarmowych.